Obecnie dla każdej z form opodatkowania płacisz składkę zdrowotną na innych zasadach. Różnice polegają na określeniu podstawy opodatkowania (dochód-przychód), stawce składki zdrowotnej (9%; 4,9% lub stała kwota dla określonych przedziałów przychodu) czy prawie do uwzględnienia składki w rachunku podatkowym.
Takie zróżnicowanie powoduje tez problem przy wyborze odpowiedniej formy opodatkowania. Czy zaproponowane zmiany to uproszczą? Przyjrzyjmy się jak zmiany wpłyną na wysokość składki zdrowotnej w poszczególnych formach opodatkowania.
Obecnie składkę zdrowotną na skali podatkowej (zasadach ogólnych) płacisz w wysokości 9% osiągniętego dochodu. Nie możesz jej odliczyć od postawy opodatkowania.
W 2026 roku składkę zdrowotną zapłacisz w stałej kwocie wynoszącej 9% podstawy jej obliczenia. Podstawą tą jest 75% minimalnego wynagrodzenia. Przyjmując, że w 2026 roku minimalne wynagrodzenie to kwota 5070 zł (kwota ta nie jest pewna), wysokość składki zdrowotnej wyniesie 342,23 zł.
Wprowadzono jednak próg dochodowy, powyżej którego składka ta dodatkowo będzie zwiększana o 4,9% od nadwyżki ponad 1,5 kotność przeciętnego wynagrodzenia. Przyjmując, że wyniesie ono około 9000 zł (obecnie nie jest znane), to składkę zdrowotną procentową zapłacisz od nadwyżki dochodu ponad 13 500 zł.
Przykład:
Pan Adam osiąga w styczniu 2026 roku dochód w wysokości 15 000 zł. Tym samym zapłaci składkę zdrowotną w wysokości 342,23 zł (do 13 500 zł dochodu) oraz 4,9% x 1500 zł (nadwyżka ponad 13 500 zł dochodu), czyli łącznie w wysokości 415,73 zł. Dla porównania w 2025 roku składka zdrowotna wyniosłaby 1350 zł.
Różnica będzie zatem znacząca!
W przypadku podatku linowego obecnie płacisz składkę zdrowotną w wysokości 4,9% osiągniętego dochodu. Jednak część z tej składki możesz odliczyć od podstawy opodatkowania – do limitu 11 600 zł.
W 2026 roku zaczną obowiązywać te same zasady co w przypadku skali podatkowej – tzn. do kwoty 1,5 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale poprzedniego roku, zapłacisz składkę w stałej wysokości, a powyżej składkę w wysokości 4,9% nadwyżki ponad tą kwotę. Jednak składki tej już nie odliczysz od podstawy opodatkowania.
Przykład:
Pani Katarzyna osiąga w styczniu dochód 15 000 zł. Tym samym zapłaci składkę w wysokości 415,73 zł. W 2025 roku składka zdrowotna wyniosłaby 735 zł, lecz jej wartość odliczyłaby od podstawy opodatkowania. Tym samym efektywnie zapłaciłaby 595,35 zł.
Różnica nie jest już tak widoczna, jak w przypadku skali podatkowej.
W przypadku ryczałtu obecnie obowiązują trzy progi tzn.:
W 2026 roku ryczałtowcy zapłacą składkę zdrowotną w wysokości takiej samej jak w pozostałych formach – czyli kwotę 342,23 zł.
Ale, podobnie jak w przypadku pozostałych form opodatkowania, wprowadzony został limit przychodów, powyżej którego składka ta będzie naliczana procentowo od przychodu. Limit ten wynosi 3 krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale poprzedniego roku. Przyjmując kwotę 9 000 zł (przeciętne miesięczne wynagrodzenie) – nadwyżka ponad 27 000 zł będzie objęta stawką 3,5%, a zatem niższą niż w przypadku skali podatkowej czy podatku liniowego.
Przykład:
Pani Anna osiąga w styczniu 2026 roku przychód w wysokości 15 000 zł. Tym samym zapłaci składkę zdrowotną w wysokości 342,23 zł. W 2025 roku Pani Anna zapłaciła by składkę w wysokości 769,43 zł (przyjęto że przychody nie przekroczą 300 000 zł), przy czym mogłaby obniżyć podstawę wymiaru do podatkowania o połowę tej wartości.
Różnica nie jest już tak korzystna jak przypadku skali podatkowej.
Co więcej jeżeli przychód miesięczny wyniósłby około 60 000 zł lub więcej, podatnik opodatkowany ryczałtem zapłaci większą kwotę składki zdrowotnej.
Zmiany w składce zdrowotnej uproszczą sposób jej obliczania i przez to wybór formy opodatkowania może być łatwiejszy. Są one najbardziej korzystne dla przedsiębiorców opodatkowanych skalą podatkową. Nie stracą też podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym, chociaż Ci zyskają najmniej. W przypadku podatników, którzy wybrali ryczałt, zmiany też są korzystne. Jednak dla przedsiębiorców osiągających duże przychody, zmiany te mogą spowodować zwiększenie składki zdrowotnej.
Pozostał „tylko” podpis Prezydenta, aby nowe zasady składki zdrowotnej mogły obowiązywać w 2026 roku.