Rejestracja do VAT – kiedy i jak?

30 czerwca, 2023
Krzysztof Niemiec
Rejestracja do VAT – kiedy i jak?
Rozpoczynając działalność gospodarczą jednocześnie stajesz się podatnikiem VAT. Nie oznacza to jednak, że musisz dodatkowo składać deklaracje czy pliki JPK. Większość podatników rozpoczynających działalność nie musi się rejestrować do tego podatku. Poniżej wskażę w jakich przypadkach będziesz jednak musiał to zrobić i w jaki sposób złożyć zgłoszenie.

Podatek VAT

Zanim zacznę wyjaśniać kim jest podatnik VAT czynny i zwolniony, kilka słów o tym, czym jest podatek od towarów i usług.

Jest to podatek, który zauważysz kupując towar czy usługę. Zwróć uwagę na otrzymywane faktury lub paragony. Masz na nich wskazany podatek VAT. Czyli kupując papier do drukarki za 24,60 zł, jego cena wynosi 20 zł netto, a 4,60 zł stanowi podatek VAT.

Jeżeli kupujesz towary lub usługi, które wykorzystujesz w swojej działalność, możesz odliczyć podatek z faktury kosztowej. Jest to tzw. podatek naliczony.  Odliczenia tego dokonujesz w deklaracji podatkowej, a fakturę wykazujesz w pliku JPK-VAT, który co miesiąc składasz (wysyłasz w formie elektronicznej) do urzędu skarbowego. Jeżeli więcej kupisz niż sprzedasz, urząd skarbowy zwróci Ci nadwyżkę podatku naliczonego. Brzmi interesująco? Niestety jest pewien „haczyk”.

Nie każdy przedsiębiorca może odliczyć podatek naliczony. Prawo to przysługuje tym, którzy zarejestrowali się jako podatnicy VAT czynni, czyli tacy, którzy do swoich usług czy sprzedawanych towarów, muszą doliczać ten podatek. Jest to tzw. podatek należny, czyli ten sam podatek VAT, ale wykazywany przez Ciebie.

Przykład:

Pan Adam jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Świadczy usługi programistyczne. Wystawia co miesiąc fakturę na kwotę netto 10 000 zł plus podatek VAT w stawce 23%, czyli 2 300 zł. Łącznie Pan Adam otrzyma wynagrodzenie 12 300 zł. Niestety 2 300 zł Pan Adam musi wpłacić do urzędu skarbowego. Jednak w maju kupił drukarkę za 1 230 zł (1000 zł netto 230 zł VAT). W związku z tym, że jest podatnikiem VAT czynnym, może odliczyć podatek naliczony, a zatem do urzędu wpłaci tylko 2 070 zł. NA pozostałe wydatki Panu Adamowi pozostało 12 300 zł – 2 070 zł – 1 230 zł = 9 000 zł.
Koleżanka pana Adama – Pani Anna – nie jest czynnym podatnikiem VAT. Ona również wystawia fakturę na kwotę 10 000 zł. I taką wartość otrzymuje na swoje konto. Pani Anna nie musi wpłacać podatku VAT do urzędu skarbowego. Ona również w maju kupiła tę samą drukarkę. Tyle że nie odliczy zapłaconego podatku VAT. Na inne wydatki Pani Annie pozostało: 10 000 zł – 1 230 zł = 8 770 zł.

Podatnik zwolniony

Jeżeli w danym roku nie osiągniesz obrotu (w uproszczeniu przychodu) przekraczającego 200 000 zł, to nie musisz się rejestrować jako czynny podatnik VAT. Jeżeli jednak rozpocząłeś działalność w trakcie roku, to do wykorzystania masz pomniejszony limit, ustalony w proporcji czasu prowadzenia działalności i ilości dni w danym roku.

Przykład:

Pani Anna rozpoczęła działalność w dniu 5 kwietnia, czyli w danym roku będzie wykonywała swoje usługi przez 245 dni. Limit jaki jej przysługuje wynosi zatem 245/365 x 200 000 zł = 134 246,58 zł. Jeżeli w grudniu przekroczy tę kwotę, to ma obowiązek zarejestrować się jako podatnik VAT czynny. Jeżeli limit nie zostanie przekroczony, to w następnym roku musi pilnować, żeby nie przekroczyć pełnego limitu.

Niestety nie wszyscy przedsiębiorcy mogą skorzystać z tego zwolnienia. Są przypadki, które powodują, że już na samym początku działalności musisz być zarejestrowany jako podatnik VAT czyny. Do tych przypadków zaliczamy m.in: usługi prawnicze, doradcze czy jubilerskie, a także sprzedaż nowych środków transportu, terenów budowlanych, w niektórych przypadkach perfum, komputerów, kosmetyków.

Będąc podatnikiem VAT zwolnionym nie wykazujesz na swoich fakturach podatku należnego. Ale również nie masz prawa do odliczenia podatku naliczonego.  Musisz jednak stosować niektóre przepisy ustawy – np. posiadać kasę rejestrującą, prowadzić ewidencję sprzedaży, czy wydawać faktury. Czasami nawet będziesz musiał złożyć deklarację – np. w przypadku zakupu usług marketingowych od zagranicznych podmiotów (reklama na mediach społecznościowych).

Podatnik VAT czynny

Podatnik VAT czynny to przedsiębiorca, który zarejestrował się do VAT i rozlicza ten podatek. Musi on prowadzić ewidencję sprzedaży i zakupów, oraz przesyłać pliki JPK wraz z deklaracją. Obejmują go wszystkie regulacje zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług. W początkowym etapie sprowadza się to do prawidłowego wystawiania faktur i prowadzenia ewidencji.

Wiemy już w jakich przypadkach musisz się zarejestrować do podatku VAT. Pamiętaj jednak, że nie tylko w tych przypadkach możesz zarejestrować się jako podatnik VAT czynny. Możesz podjąć decyzję, że chcesz dobrowolnie rozliczać podatek VAT, i tym samym rezygnujesz ze zwolnienia podmiotowego.

W tym celu, ale również w przypadkach, gdy obowiązkowo jesteś podatnikiem VAT czynnym, musisz złożyć druk VAT-R.

VAT-R

Na pierwszej stronie podajesz swoje dane oraz dane urzędu skarbowego, właściwego ze względu na siedzibę prowadzonej działalności gospodarczej. Problem może się pojawić na drugiej stronie. Tam podajesz powód, dla którego składasz zgłoszenie:

jeżeli świadczysz wykonujesz czynności wykluczające z możliwości skorzystania ze zwolnienia (świadczysz usługi doradcze, albo prawnicze) zaznaczasz pozycję 29: „podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą nie ma prawa do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy”;
jeżeli dobrowolnie rezygnujesz ze zwolnienia – zaznaczasz poz. 33: „podatnik rezygnuje (zrezygnował) ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy”.

Pozostałe pozycje dotyczą niektórych wyjątków albo możliwości ponownego wyboru zwolnienia podmiotowego.

W kolejnych pozycjach wybierasz częstotliwość składania deklaracji (miesięcznie lub kwartalnie, przy czym rozpoczynając działalność nie możesz wybrać kwartalnego rozliczenia) oraz wskazujesz czy chcesz stosować metodę kasową.

Metoda kasowa powoduje, że podatek VAT należny zapłacisz do urzędu za miesiąc, w którym pieniądze za fakturę wpłynęły na Twoje konto. Jednocześnie wybierając tę metodę musisz pamiętać, że odliczanie podatku naliczonego również następuje za miesiąc, w którym zapłaciłeś za otrzymaną fakturę.

Rejestracja do VIES

Na ostatniej stronie druku masz możliwość zarejestrowania się jako podatnik VAT-UE. Jest to osobna rejestracja od rejestracji jako podatnik VAT czynny lub zwolniony.

Zarówno podatnik VAT zwolniony jak i czynny może być zarejestrowany do VIES, czyli być widoczny w rejestrze podatników na terenie Unii Europejskiej. Rejestracja do VAT-UE ma swoje zalety i może być konieczna, jeżeli będziesz reklamował swoje usługi w mediach społecznościowych lub kupował albo sprzedawał swoje Towary do kontrahentów z UE.

Zasadniczo, jeżeli zarejestrowałeś się jako podatnik VAT czynny możesz również zarejestrować się do VIES (czyli jako podatnik VAT-UE). Jeżeli korzystasz ze zwolnienia podmiotowego, raczej się tam nie rejestruj.

Krzysztof Niemiec
Doradca podatkowy (nr wpisu 12043) w Kancelarii Bogdan Chudoba Adwokaci spółka partnerska. Ukończył studia na Politechnice Krakowskiej i Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie oraz studia podyplomowe w zakresie doradztwa podatkowego na UEK.
Artykuł przypadł Ci do gustu? Warto go podać dalej!

Ostatnie wpisy

23 września, 2024
Płatność kartą bez paragonu
Co do zasady świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej powoduje konieczność z...
Czytaj więcej ➔
10 września, 2024
Sprzedaż mieszkania przez przedsiębiorcę
Przedsiębiorcy, którzy w swojej jednoosobowej działalności gospodarczej wykorzystują lokale mieszkalne, nie zapłacą poda...
Czytaj więcej ➔
4 września, 2024
Worknation a podatki
Termin worknation oznacza połączenie pracy (work) i wakacji (vacation), czyli świadczenie pracy w trakcie wyjazdu na wak...
Czytaj więcej ➔

Testuj za darmo!

Pełna funkcjonalność przez 30 dni bez opłat!
Copyright Comarch SA 2024
Copyright Comarch SA 2024
crossmenuchevron-down