Sprawdź jak działa i wygląda Comarch ERP XT
Umowa o pracę jest jedną z najbardziej popularnych ale także najbardziej sztywnych form zatrudnienia. Uregulowana została w przepisach Kodeksu Pracy. Charakteryzuje się podporządkowaniem pracownika wobec pracodawcy zarówno organizacyjnym jak i merytorycznym. Umowa o pracę gwarantuje pracownikowi ustawowe świadczenia, takie jak uprawnienia związane z rodzicielstwem, prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego czy świadczeń chorobowych.
Istotne jest również, że w przypadku tej formy zatrudnienia obowiązuje minimalne wynagrodzenie, dodatkowe wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, przestrzeganie norm czasu pracy oraz praw związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy. Ponadto w przypadku umowy o pracę pracodawca jest zobowiązany do opłacania od wynagrodzenia pracownika składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Umowa o pracę to najbardziej pożądana forma zatrudnienia z punktu widzenia pracownika ponieważ daje największe przywileje, poczucie bezpieczeństwa, stabilizacji i pewności. Jednak przez ogrom praw i obowiązków jakich musi przestrzegać zarówno pracodawca jak i pracownik często jest ona zastępowana innymi formami zatrudnienia.
Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną uregulowaną przepisami Kodeksu Cywilnego. Jest to umowa należytej staranności. Zobowiązuje ona zleceniobiorcę do wykonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy, jednak nie ma obowiązku wykonania zlecenia w ściśle określonym miejscu ani czasie. Dodatkowo umowa zlecenie charakteryzuje się brakiem stosunku podporządkowania oraz trwałego związania stron, tak jak to jest przy umowach o pracę. Przy tej formie zatrudnienia zleceniobiorca ma znacznie mniej praw i przywilejów – brak płatnych urlopów, zwolnień chorobowych, brak również szczególnej ochrony kobiet w ciąży oraz osób w wieku przedemerytalnym przed zwolnieniem.
Co istotne, obecnie również wynagrodzenie za pracę w ramach umowy zlecenia może być ustalone na dowolnym poziomie, bowiem zleceniodawca nie jest zobowiązany do za-gwarantowania zleceniobiorcy minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zmiany mają nastąpić dopiero od 01.01.2017 r., kiedy to zostanie wprowadzone minimalne wynagrodzenie godzi-nowe dla zleceniobiorców na poziomie ok. 12,00 zł. brutto.
Warto podkreślić, iż ta forma zatrudnienia generuje znacznie mniejsze obciążenia zarówno z tytułu składek ZUS jak i podatku dochodowego niż umowa o pracę. Wykonując pracę na podstawie umowy zlecenia, podlega się obowiązkowo jedynie ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu a także zdrowotnemu, ubezpieczenie wypadkowe jest obowiązkowe tylko jeśli umowa jest wykonywana w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę zaś ubezpieczenie chorobowe jest ubezpieczeniem dobrowolnym. Jednak w określonych sytuacjach istnieje możliwość uniknięciu opłacania składek ZUS. Dzieje się tak np. w przypadku zatrudnienia ucznia lub studenta do 26 roku życia. Od takich osób w ogóle nie ma obowiązku opłacania żadnych składek ZUS. Niższe składki opłaca się również za zleceniobiorcę, który jest jednocześnie zatrudniony na etat u innego pracodawcy i osiąga z tego tytułu co najmniej minimalne wynagrodzenie. Przychód z umowy zlecenia podlega wówczas tylko obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Inną równie ważną kwestią mającą olbrzymi wpływ na opłacalność umowy zlecenie, jest wysokość ryczałtowych kosztów uzyskania przychodu. Dla umów o pracę, koszty te wy-noszą 111,25 zł. lub 139,06 zł. miesięcznie (bez względu na wartość wynagrodzenia). Tym-czasem w umowie zlecenia naliczane są koszty w wysokości 20% lub 50% (w przypadku twórców artystów) kwoty przychodu pomniejszonego o obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne.
Umowa zlecenie jest elastyczną formą zatrudnienia. Atrybutem tej umowy jest duża swoboda w sposobie wykonywania zadania, zawierania i rozwiązywania umów oraz możliwość powierzenia zadań osobie trzeciej. Co ważne w przypadku umów opartych o przepisy Kodeksu Cywilnego brak jest regulacji dotyczących czasu pracy. Oznacza to, iż nie ma określonego czasu ani też maksymalnej liczby godzin czy dni przeznaczonych na wykonanie pracy. Brak jest również jasno określonych praw zleceniobiorcy co do odpoczynku dobowe-go lub tygodniowego.
Umowa o dzieło obok umowy zlecenie jest najczęściej spotykaną formą zatrudnienia. W odróżnieniu od umowy o pracę, czy umowy zlecenia, które są umowami starannego wykonania w umowie o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się osiągnąć trwały rezultat wskazany w treści umowy. Oznacza to, że osoba podejmująca pracę na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenie nie jest odpowiedzialna za ostateczny efekt swojej pracy, powinna wykonać pracę starannie, ale niekoniecznie musi wykonać ją do końca natomiast przy umowie o dzieło liczy się końcowy efekt, od którego zależy wypłata wynagrodzenia.
To co czyni umowę o dzieło bardziej atrakcyjną od umowy zlecenia oraz od umowy o pracę dla pracodawców to z pewnością brak obowiązku opłacania składek ZUS. Powoduje to jednak, że w ostatnich latach jest ona bardzo intensywnie i skrupulatnie kontrolowana przez ZUS. Jeśli chodzi natomiast o kwestie podatkowe, to podobnie jak w przypadku umowy zlecenia tak i w umowie o dzieło istnieje możliwość zastosowania 20 % lub 50 % kosztów uzyskania przychodów.
Z umową o dzieło tak samo jak z umową zlecenia nie wiążą się żadne świadczenia zagwarantowane ustawowo.
Przedstawiona przeze mnie krótka charakterystyka form zatrudnienia w żaden sposób nie wartościuje konkretnej z nich. Każda ma swoje wady i zalety co starłam się pokazać w sposób obiektywny, a to którą należy wybrać zależy od wielu czynników. Przede wszystkim od rodzaju pracy i zakresu obowiązków jaki chcielibyśmy przekazać do wykonania oraz możliwości firmy. Pamiętać należy, że granica między wskazanymi umowami bywa niezwykle płynna, dlatego ważne jest aby przy wyborze formy zatrudnienia nie kierować się tylko nazwą umowy, ale poprawnie określić charakter i cel pracy.
